Projekty Dorsze III
- Planowany cel operacji
- Planowane efekty operacji
- Zespół badawczy projektu Dorsze III
- Dane kontaktowe
- Zdjęcia
- Publikacje
w ramach umowy NR 00009-6520.13-OR1600003/22/23 z dnia 13.04.2023 r.
Operacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego w ramach działania „Innowacje”, o których mowa w art. 26 i art. 44 ust.3 Rozporządzenia nr 508/2014
w zakresie Priorytetu 1. Promowanie rybołówstwa zrównoważonego środowiskowo, zasobooszczędnego, innowacyjnego, konkurencyjnego i opartego na wiedzy zawartego w Programie Operacyjnym „Rybactwo i Morze”
WARTOŚĆ OPERACJI 1 169 269,90 PLN
WKŁAD FUNDUSZY EUROPEJSKICH 876 952,42 PLN
ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego.
Planowany cel operacji
Wspieranie wzmacniania rozwoju technologicznego oraz innowacji, w tym zwiększania efektywności energetycznej i transferu wiedzy.Założenia merytoryczne
Zakłada się, że w wyniku realizacji projektu zostaną określone charakterystyki zarówno ilościowe (geometryczno – oporowe), jak i jakościowe (na podstawie podwodnych fotografii i video) worków dorszowych stosowanych w rybołówstwie bałtyckim. Opracowana zostanie nowa, innowacyjna w polskim rybołówstwie bałtyckim, metoda badań selektywności worków dorszowych przy zastosowaniu systemu włoków bliźniaczych. Warunkiem zachowania porównywalności wyników połowów włoka lewego i prawego jest zachowanie symetrii zestawu w czasie trałowania stąd każdy hol będzie wykonywany pod nadzorem członka zespołu naukowego projektu, rejestrującego na komputerze przenośnym parametry holowania (czas, prędkość, kurs, głębokość, rozstaw rozpornic, odległość obciążnika głównego od lewej rozpornicy, parametry siłowe – naprężenia lin). Uzyskane rezultaty badań umożliwią sformułowanie wniosków innowacyjnych, ulepszających własności selektywne tych worków.
Badania w morzu potwierdzą z dużą dokładnością ilość ryb opuszczających worek w czasie trałowania i podczas wybierania włoka. Jest to bardzo ważne, gdyż wcześniejsze wyniki badań oraz doświadczenia praktyków rybackich potwierdzają, że młodociane, żywe dorsze opuszczające worek blisko powierzchni wody (w trakcie jego wybierania) mają uszkodzone pęcherze pławne wskutek dużej różnicy ciśnienia hydrostatycznego i w krótkim czasie giną. Oznacza to, że mamy do czynienia z pozorną selektywnością, gdyż jest ona także składową śmiertelności połowowej. Stąd niezbędne są dalsze działania ulepszające konstrukcję worków oraz taktykę ich wybierania, które zwiększą możliwości ucieczki małych dorszy w czasie trałowania. Badania w Bałtyku umożliwią ponadto określenie struktury długościowej i wagowej poławianego stada dorsza, która może być wykorzystana przy szacowaniu jego zasobów. W ramach projektu powstaną cyfrowe bliźniaki (ang. digital twins) jednostek rybackich w symulatorze manewrowym statku, umożliwiające badania symulacyjne procesu i obszaru połowu.
Na podstawie pomiarów rzeczywistych i badań symulacyjnych zaproponowane zostaną koncepcje optymalizacji energetycznej procesu połowu (dopłynięcie do łowiska, połów, powrót) uwzględniające nowatorskie, ekologiczne źródła energii oraz rodzaje pędników dla poławiających kutrów (specyficznych jednostek transportowych). W trakcie projektu prowadzony będzie także monitoring łowisk dorszowych. Rezultaty projektu będą interdyscyplinarne, zawierające się w dyscyplinach naukowych zootechnika i rybactwo oraz inżynieria lądowa, geodezja i transport.
Efektami projektu są zainteresowane instytucje krajowe i zagraniczne, zarządzający zasobami dorsza bałtyckiego, a więc samorządy rybackie, administracja państwowa, zaplecze naukowe, producenci sieci rybackich oraz rybacy indywidualni, którzy wielokrotnie zgłaszali konieczność przeprowadzenia tego typu badań. Przewiduje się upowszechnianie wyników badań na specjalnie organizowanej konferencji oraz publikacje w specjalistycznych czasopismach naukowych.
Zakładane w projekcie działania są zgodne z wymogami Wspólnej Polityki Rybackiej UE, Kodeksu Odpowiedzialnego Rybołówstwa zaleceniami Zielonej Księgi oraz wieloletnim planem odbudowy zasobów dorsza bałtyckiego. Dodatkowo, ze względu na prorozwojowy charakter tego projektu i duże zainteresowanie zagadnieniem selektywności narzędzi połowowych stosowanych w rybołówstwie morskim planuje się kontynuowanie tego typu badań.
Badania w morzu potwierdzą z dużą dokładnością ilość ryb opuszczających worek w czasie trałowania i podczas wybierania włoka. Jest to bardzo ważne, gdyż wcześniejsze wyniki badań oraz doświadczenia praktyków rybackich potwierdzają, że młodociane, żywe dorsze opuszczające worek blisko powierzchni wody (w trakcie jego wybierania) mają uszkodzone pęcherze pławne wskutek dużej różnicy ciśnienia hydrostatycznego i w krótkim czasie giną. Oznacza to, że mamy do czynienia z pozorną selektywnością, gdyż jest ona także składową śmiertelności połowowej. Stąd niezbędne są dalsze działania ulepszające konstrukcję worków oraz taktykę ich wybierania, które zwiększą możliwości ucieczki małych dorszy w czasie trałowania. Badania w Bałtyku umożliwią ponadto określenie struktury długościowej i wagowej poławianego stada dorsza, która może być wykorzystana przy szacowaniu jego zasobów. W ramach projektu powstaną cyfrowe bliźniaki (ang. digital twins) jednostek rybackich w symulatorze manewrowym statku, umożliwiające badania symulacyjne procesu i obszaru połowu.
Na podstawie pomiarów rzeczywistych i badań symulacyjnych zaproponowane zostaną koncepcje optymalizacji energetycznej procesu połowu (dopłynięcie do łowiska, połów, powrót) uwzględniające nowatorskie, ekologiczne źródła energii oraz rodzaje pędników dla poławiających kutrów (specyficznych jednostek transportowych). W trakcie projektu prowadzony będzie także monitoring łowisk dorszowych. Rezultaty projektu będą interdyscyplinarne, zawierające się w dyscyplinach naukowych zootechnika i rybactwo oraz inżynieria lądowa, geodezja i transport.
Efektami projektu są zainteresowane instytucje krajowe i zagraniczne, zarządzający zasobami dorsza bałtyckiego, a więc samorządy rybackie, administracja państwowa, zaplecze naukowe, producenci sieci rybackich oraz rybacy indywidualni, którzy wielokrotnie zgłaszali konieczność przeprowadzenia tego typu badań. Przewiduje się upowszechnianie wyników badań na specjalnie organizowanej konferencji oraz publikacje w specjalistycznych czasopismach naukowych.
Zakładane w projekcie działania są zgodne z wymogami Wspólnej Polityki Rybackiej UE, Kodeksu Odpowiedzialnego Rybołówstwa zaleceniami Zielonej Księgi oraz wieloletnim planem odbudowy zasobów dorsza bałtyckiego. Dodatkowo, ze względu na prorozwojowy charakter tego projektu i duże zainteresowanie zagadnieniem selektywności narzędzi połowowych stosowanych w rybołówstwie morskim planuje się kontynuowanie tego typu badań.
Zakres realizacji i etapowanie
Realizacja projektu planowana jest w dwóch etapach, w następującym zakresie:1. Przygotowanie worków (przygotowanie dokumentacji konstrukcji worków przez pracowników naukowo-badawczych i wytworzenie / przystosowanie przez konsorcjanta przemysłowego), jednostek rybackich, sprzętu pomiarowo-rejestrującego oraz infrastruktury symulacyjnej PM do badań.
- opracowanie stanowisk pomiarowych na kutrze i na zapleczu lądowym (obejmujące zakupy sprzętowe),
- opracowanie modeli hydrodynamicznych kutrów oraz koncepcji sterowania nimi w środowisku symulacyjnym mostka statku (obejmujące zakupy sprzętowe),
- opracowanie metodologii rejestracji danych,
- opracowanie planu połowów badawczych oraz scenariuszy badań symulacyjnych.
- wykonanie 50 holi pomiarowych w tym 35 holowań z włokiem podwójnym (bliźniaczym) ciągniętym na trzech linach, pozwalających określić zmiany własności selektywnych badanych worków dorszowych, po wprowadzeniu innowacyjnych zmian ich konstrukcji:
- pomiar własności geometryczno-oporowych zestawu trałowego,
- pomiar pozycyjny procesu połowu / holu pomiarowego,
- pomiar długości i masy złowionych dorszy, wykonanie krzywych selektywności badanych worków,
- wykonanie krzywych struktury odławianej populacji,
- bieżące porównanie wyników z badań w morzu,
- testowanie innowacyjnych elementów zmieniających przepływ wody przez worki,
- porównanie selektywności worków dorszowych przed i po modyfikacjach,
- bieżące opracowywanie zebranych wyników badań,
- analiza obszarowa wykonanych holi pomiarowych.
4. Konferencja promująca projekt i prezentująca wyniki badań wykonanych w ramach realizacji projektu.
5. Przygotowanie publikacji naukowych na podstawie wyników badań uzyskanych podczas realizacji operacji.
6. Archiwizacja wyników badań i ich szczegółowa analiza przed wprowadzeniem ostatecznych zmian konstrukcyjnych.
7. Przygotowanie raportów końcowych podsumowujących projekt i ich dystrybucja do zainteresowanych podmiotów (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Morski Instytut Rybacki, Okręgowe Inspektoraty Rybackie, ARiMR, Zrzeszenie Rybaków Morskich i inne organizacje rybackie).
Planowane efekty operacji
Badania wykonane w ramach projektu powinny dać następujące efekty innowacyjne:
1. Opracowanie nowej, innowacyjnej w polskim rybołówstwie bałtyckim metody badań selektywności worków dorszowych przy zastosowaniu sytemu włoków bliźniaczych.
2. Ustalenie własności selektywnych worków dorszowych:
1. Opracowanie nowej, innowacyjnej w polskim rybołówstwie bałtyckim metody badań selektywności worków dorszowych przy zastosowaniu sytemu włoków bliźniaczych.
2. Ustalenie własności selektywnych worków dorszowych:
- krzywe selektywności oraz L50%, L25%, L75% i SR (przedział selektywności),
- struktura długościowa i wagowa dorszy zatrzymywanych przez badane worki dorszowe.
3. Uzyskanie struktury długościowej i wagowej próby odławianej populacji dorszy (dane z worka śledziowego).
4. Porównanie własności selektywnych worka T90 z własnościami selektywnymi trzech worków innowacyjnych:
4. Porównanie własności selektywnych worka T90 z własnościami selektywnymi trzech worków innowacyjnych:
- UC - worek dorszowy innowacyjny (tkanina UltraCross, oczko 120mm),
- UC + JD + JK - worek dorszowy innowacyjny UC wraz z innowacyjnymi urządzeniami zmniejszającymi prędkość przepływu wody (jeden dyfuzor brezentowy i jeden konfuzor sieciowy, oczko 120 mm).
- UC + DD + DK - worek dorszowy innowacyjny UC wraz z innowacyjnymi urządzeniami zmniejszającymi prędkość przepływu wody (dwa dyfuzory brezentowe i dwa konfuzory sieciowe, oczko 120 mm).
5. Określenie struktury długościowej i wagowej poławianego stada dorsza, która może być wykorzystana przy szacowaniu jego zasobów.
6. Określenie wydajności władysławowskich łowisk dorszowych.
7. Określenie możliwości zastosowania innowacyjnych źródeł energii jednostek rybackich w aspekcie ekologicznym (optymalizacja procesu transportu i połowu w badaniach symulacyjnych dla łowisk władysławowskich).
6. Określenie wydajności władysławowskich łowisk dorszowych.
7. Określenie możliwości zastosowania innowacyjnych źródeł energii jednostek rybackich w aspekcie ekologicznym (optymalizacja procesu transportu i połowu w badaniach symulacyjnych dla łowisk władysławowskich).
Publikacja w Applied Sciences: Paweł Zalewski, Piotr Nowakowski, Krzysztof Berest, Grzegorz Krzemień, Jarosław Artyszuk, Artur Zuliński, Marta Kasprowicz "The Use of a Double Bottom Trawl Set to Assess the Selectivity
of Innovative Codends in Baltic Cod (Gadus morhua) Fishing" artykuł dostepny w plikach poniżej, link bezpośredni >> https://www.mdpi.com/2076-3417/14/3/1131
Zespół badawczy projektu Dorsze III
Kierownik naukowy i merytorycznydr hab. inż. st. of. Paweł Zalewski, prof. PM
Skład Zespołu Badawczego:
dr hab. inż. Piotr Nowakowski, prof. PM
dr hab. inż. Jarosław Artyszuk, prof. PM
dr inż. Krzysztof Berest
mgr inż. Grzegorz Krzemień
mgr inż. Artur Żuliński
mgr Marta Kasprowicz
Asystent kierownika projektu
mgr Małgorzata Jankowska
Konsorcjant – partner przemysłowy
Zakład Połowowo-Usługowo-Handlowy „NECFISH” Neclowie z Synami S.J.
ul. Skandynawska 102
84-120 Władysławowo
Dane kontaktowe beneficjenta Projektu
Politechnika Morska w Szczecinieul. Wały Chrobrego 1-2
70-500 Szczecin
tel. centrala +48 91 48 09 400
fax +48 91 48 09 575
www.pm.szczecin.pl
Biuro projektu:
Politechnika Morska w Szczecinie
Wydział Nawigacyjny
Katedra Symulacji Morskich
tel. +48 91 48 09 403
e-mail: ksm@pm.szczecin.pl
Kierownik Projektu
dr hab. inż. Paweł Zalewski, prof. PM
Asystent kierownika projektu
mgr Małgorzata Jankowska
Zdjęcia
Przygotowanie worka, projekt Dorsze IIIWydawanie włoka podwójnego, projekt Dorsze III
Wybieranie włoka podwójnego, projekt Dorsze III
Pliki do pobrania:
- Sprawozdanie naukowe działanie 1.13 Politechnika Morska w Szczecinie- PDF - 4,3mb Rozmiar: 4.2MB
- Wiadomości Rybackie 11.12.2023 PDF 3 mb Rozmiar: 3.2MB
- Akademickie Aktualności Morskie 04 _2023 PDF 3 mb Rozmiar: 2.5MB
- Applied Sciences - The Use of Doubled Bottom Trawl Set to Assess... PDF 1 mb Rozmiar: 931KB