Program Ministerstwa Edukacji i Nauki – Społeczna Odpowiedzialność Nauki II - Popularyzacja Nauki

Projekt pt.:
„Akademia Wilczka Morskiego”
Umowa: POPUL/SP/0411/2023/01 z dnia 15.09.2023 r.
Profil projektu na Facebooku 

Jaki jest cel projektu i warsztatów ?

Popularyzacja nauki wśród dzieci i młodzieży z zakresu gospodarki morskiej i powiązanych sektorów. Zaprezentowanie, w jaki sposób naukowcy łączą tradycje morskie z najnowszymi technologiami.
Politechnika Morska w Szczecinie od 01. 01. 2024 r. rozpocznie realizację warsztatów w ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki II - Popularyzacja nauki pt.: AKADEMIA WILCZKA MORSKIEGO. Projekt jest pierwszym w regionie, kompleksowym programem popularyzacji nauki wśród dzieci i młodzieży z zakresu gospodarki morskiej i powiązanych sektorów.

Celem przedsięwzięcia jest zafascynowanie młodych odbiorców niezwykłym światem nauki. Zapraszamy wybitnych naukowców, w tym Laureatów Szczecińskiego Nobla, by swoim przykładem inspirowali i rozbudzali ciekawość poznawczą dzieci i młodzieży. Zajęcia prowadzone będą przez naukowców w salach wykładowych, laboratoriach i symulatorach Politechniki Morskiej w Szczecinie. Zajęcia teoretyczne (wiedza) będą uzupełniane elementami praktycznych ćwiczeń (umiejętności). Dzieci będą indywidualnie lub w grupach wykonywać określone zadania, sprzyjające pogłębianiu wiedzy.

Odkrywając przed dziećmi i młodzieżą osiągnięcia naukowe mobilizujemy ich do rozwoju swoich pasji badawczych na miarę nastu lat. W atmosferze zabawy wzbudzimy impuls do samodzielnych poszukiwań. Testując wyobraźnię i wiedzę uczniów udowodnimy im, że nauka bardzo im się przydaje w codziennym życiu i warto jej skosztować.

Dla kogo przeznaczone są warsztaty?

Warsztaty są przeznaczone dla grup zorganizowanych ze szkół podstawowych klas od 2 do 6.

Program warsztatów

„Zaokrętowanie. Krótko i węzłowato…”

Cel: nauka podstawowych praw i zasad obowiązujących na statku morskim podczas zmiennych warunków atmosferycznych. 
Prowadzący opowie o typach statków i rodzajach ładunków. Uczestnicy otrzymają sporą porcję wiedzy o pogodzie i oceanografii. Dzieci zostaną też zapoznane ze skalą Beauforta. Dowiedzą się, od ilu stopni zaczyna się sztorm. Na własnej skórze doświadczą w symulatorze różnych warunków pogodowych. Uczestnicy warsztatów dowiedzą się, że węzeł to nie tylko cuma okręcona wokół polera, ale też prędkość statku określana w milach/h, a także port, do którego statek zawija, czyli węzeł transportowy. Każdy uczestnik otrzyma wskazówki jak wykonać węzeł żeglarski.
Po części teoretycznej i praktycznej słuchacze zostaną zaproszeni do zwiedzenia symulatorów   manewrowych. Kolejny etap to zabawa polegająca na odgadnięciu, w jaki sposób powstał statek na obrazku i przy pomocy tangramu odtworzyć rysunek.

„Kierunek logistyka. Pakuj się, jedziemy!”

Cel: przedstawienie uczestnikom, zasad logistyki w zakresie przepływu produktów, czyli jak np. zabawka, komputer, ubranie itp. trafia z fabryki do odbiorcy.  
Uczestnicy warsztatów dowiedzą się, jaką rolę pełni logistyka w naszym życiu i sprawdzimy, czy mają świadomość, że same z niej codziennie korzystają. Wskażemy na jej rolę w ochronie środowiska. Podczas spotkania uczestnicy poznają rodzaje opakowań i będą mieli okazję formować jednostkę logistyczną z wykorzystaniem mini-palety. Otrzymają ładunki o różnych właściwościach (sypkie, stałe etc.), a przy okazji dowiedzą się, co to jest sztauowanie i trymowanie. Dowiedzą się, czy istnieje związek między logistyką a morzem. Odeślą swój ładunek zgodnie z wypełnionym konosamentem - morskim dokumentem przewozowym. 
W Laboratorium sortowania dowiedzą się również o etykietowaniu ładunku. Świeżo nabytą wiedzę, uczestnicy będą mogli przetestować w Laboratorium automatyzacji procesów magazynowych, Laboratoriach automatyzacji procesów logistyczno-produkcyjnych oraz Laboratorium towaroznawstwa i ładunkoznawstwa. 

"zainSTALujmy się pod pokładem ”

Cel:  co trzeba wiedzieć o metalach i silniku, aby statek nie zatonął.
Uczestnicy zapoznają się z mikrostrukturami oraz składnikami strukturalnymi. Poznają mechanizmy wpływające na właściwości materiałów. Dowiedzą się, co to jest izolator, przewodnik oraz poznają zasady bezpiecznego postępowania z materiałami. Poznają prawo Archimedesa dotyczące unoszenia się na wodzie stali w rożnej postaci, poznają odpowiedź na pytanie: Dlaczego statki pływają? Wezmą udział w doświadczeniu dotyczącym możliwości kształtowania materiałów i dokonają oceny jak wpływa na nie siła wyporu. W części eksperymentalnej uczestnicy zapoznają się z procesami przetwarzania materiałów np. za pomocą strumienia wody, wypalania, odlewania. Przejdą drogę od procesu kształtowania poprzez obróbkę wykończeniową wybranych elementów. 
Zostanie wykonany eksperyment z topieniem materiału w temperaturze około 500 stopni Celsjusza i zalanie formy piaskowej, którą uczestnicy wykonają samodzielnie. Uczniowie będą mogli prowadzić obserwację materiałów pod mikroskopem (x100) oraz mikroskopem elektronowym (x 5000). 
Będą obserwować zachowania materiałów pod wpływem np. podwyższonej temperatury (np. Termochromy, stopy niskotopliwe), siły (ciecz newtonowska). Zobaczą topienie metalu
w temperaturze ok. 90 stopni Celsjusza. 
Uczestnicy warsztatów odbędą wirtualny spacer po siłowni elektrowni wiatrowej w formie wycieczki 3D (okulary VR). Zapoznają się z wielkogabarytowymi elementami konstrukcyjnymi tj. obejrzą wał korbowy, jako integralny element silnika okrętowego.

„Co słychać na morzu? Szum…”

Cel: poznanie sposobów komunikowania się na morzu, oraz tego, jak postępować w sytuacjach awaryjnych  na tratwie ratunkowej.
 Uczestnicy warsztatów zapoznają się z zasadami prowadzenia łączności w transporcie morskim dla potrzeb zapewnienia bezpieczeństwa życia ludzkiego w sytuacjach alarmowych oraz poznają procedury łączności medycznej i eksploatacyjnej. Dowiedzą się o najnowszym systemie w radiokomunikacji morskiej _GMDSS-Global Maritime Distress Safety System, czyli Światowym (globalnym) Morskim systemie zapewniającym bezpieczeństwo na morzu.
 Uczniowie uświadomią sobie , że szalupa  i tratwa ratunkowa wyposażone są  jedynie w przenośny telefon VHF pracujący maksymalnie  8 h. Po tym czasie na szalupie i tratwie ratunkowej do dyspozycji rozbitków pozostaje lusterko oraz gwizdek umożliwiający nawiązanie łączności z inną jednostką. Dlatego będą uczyć się sygnalizacji Alfabetem Morse’a oraz sygnalizacji Flagami dla potrzeb transmisji Międzynarodowych Sygnałów w Niebezpieczeństwie.

 W symulatorze łączności GMDSS (sala 411) na Politechnice Morskiej w Szczecinie uczestnicy osobiście przekonają się, jaką przygodą jest nadawanie Alfabetu Morse’a na poziomie 40 znaków na minutę (wymóg IMO – Międzynarodowej Organizacji Morskiej dla bezpieczeństwa żeglugi). Następnie uczestnicy samodzielnie zbudują nadajnik Alfabetu Morse’a. Na zakończenie przygody dzieci otrzymają w prezencie gwizdki.
Finalnym podsumowaniem warsztatów będzie bezpośrednia praca na symulatorze GMDSS na radiostacji Sailor 2046 i obsługa radiotelefonu VHF w celu praktycznego przeprowadzenia łączności pomiędzy wszystkimi statkami i utrwalenie wiedzy o poznanych wcześniej formułach i procedurach komunikacyjnych.

„Wiatraki na horyzoncie”

Cel:  zapoznanie dzieci z możliwościami wykorzystania energii odnawialnej w celu ochrony środowiska naturalnego. 
Uczestnicy warsztatów zostaną wprowadzeni w fascynujący świat odnawialnych źródeł energii. Prowadzący poprzez interaktywną prezentację przekażą dzieciom ideę energii odnawialnej i omówią, dlaczego jest ona niezwykle istotna dla ochrony środowiska naturalnego oraz zrównoważonej przyszłości naszej planety.
Podczas wizyty na stanowisku symulacji energii wiatrowej i słonecznej, uczestnicy będą mieli okazję poznać tajniki budowy panelu fotowoltaicznego oraz zrozumieją, jakie czynniki wpływają na ilość wyprodukowanej energii. Przez praktyczne eksperymenty, dzieci zdobędą wiedzę na temat działania panelu fotowoltaicznego oraz nauczą się, w jaki sposób można wykorzystać energię słoneczną w codziennym życiu. Będzie to fascynująca podróż przez proces przetwarzania promieni słonecznych
w elektryczność.
Kolejnym, niezwykle ekscytującym punktem warsztatów, będzie wizyta w autentycznym wiatraku. Dzieci będą miały okazję zobaczyć, jak działa taki wiatrak, jakie są koszty jego budowy i eksploatacji oraz jakie korzyści wynikają z wykorzystywania energii wiatrowej. Prowadzący przybliżą uczestnikom techniczne aspekty funkcjonowania wiatraka, pokazując jednocześnie, jak nowoczesna technologia przyczynia się do produkowania czystej energii.

„Morze ropy”

Cel: przybliżenie uczestnikom zagrożeń, z jakimi można spotkać się na morzu (np. na skutek awarii tankowca).
Uczestnicy warsztatów dowiedzą się o zagrożeniach chemicznych na morzu. Warsztaty te mają na celu uświadomienie zagrożeń wynikających z obecności pozostałości substancji ropopochodnych
w ekosystemie wodnym (zwrócenie uwagi na negatywny wpływ na organizmy żywe – ryby, rafy koralowe, ptaki). 
Zostaną zaprezentowane podstawowe metody analiz produktów naftowych. Dodatkowo uczestnicy zapoznają się z metodami neutralizacji kwasów i zasad. Jednocześnie prowadzący zwróci uwagę
na prawidłowe obchodzenie się z substancjami chemicznymi, ze względu na niebezpieczeństwo w czasie transportu ogromnych ilości substancji chemicznych drogą morską. Prowadzący zwróci uwagę uczestników na to, jak mieszanie wybranych substancji chemicznych może wygenerować zagrożenie w postaci pożaru lub wybuchu. 
Uczestnicy odwiedzą laboratorium chemii wody oraz laboratorium paliwowe. Przeprowadzany eksperyment dotyczyć będzie neutralizacji rozlewu olejowego oraz neutralizacji kwasu i zasady. Wizyta w laboratorium chemii ogólnej połączona zostanie z samodzielnym wykonaniem przez uczestników neutralizacji oleju za pomocą różnych sorbentów. Drugi planowany eksperyment to reakcja metal + kwas skutkująca wydzieleniem wodoru, który w obecności źródła ognia tworzy mieszaninę wybuchową.

„Zostań kapitanem”

Cel:  zapoznanie się ze statkiem morskim oraz zasadami panującymi na statku. 
Uczestnicy zwiedzą statek badawczy Nawigator XXI. Na pokładzie zostanie przeprowadzona krótka lekcja teoretyczna opisująca daną jednostkę pływającą, jej charakterystyczne cechy i załogę. 
W trakcie części praktycznej uczestnicy otrzymają możliwość wejścia na tratwę ratunkową
i zapoznania się z ogólnymi zasadami przetrwania na morzu w sytuacji kryzysowej. Po tym doświadczeniu nastąpi wejście na mostek kapitański i do siłowni okrętowej. 

Regulamin warsztatów Akademia Wilczka Morskiego 2023 - PDF

Zapisy na warsztaty odbywają się wyłącznie poprzez formularz na stronie internetowej link: https://forms.office.com/e/VsuAzApCLT , lub po zeskanowaniu kodu QR