Prof. dr hab. kpt. ż.w. Stanisław Gucma

Sylwetka i dorobek naukowy Prof. dr. hab., kpt. ż.w. Stanisława Gucmy

Stanisław Gucma urodził się 23 listopada 1945 r. w miejscowości Zawada w powiecie zamojskim. Studiował na Wydziale Rybackim Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie. Po dwóch latach studiów został skierowany na studia w Kaliningradzkim Państwowym Uniwersytecie Technicznym. Tytuł zawodowy mgr. inż. nawigatora otrzymał w roku 1970. Po ukończeniu studiów podjął pracę w Wyższej Szkole Morskiej w Szczecinie na Wydziale Nawigacyjnym na stanowisku asystenta w Zakładzie Nawigacji Instytutu Nawigacji Morskiej.
 
Po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych w roku 1977 na Wydziale Nawigacyjnym Leningradzkiej Wyższej Szkoły Morskiej, awansował na stanowisko adiunkta. Od roku 1984 do roku 1990 sprawował funkcję dziekana Wydziału Nawigacyjnego. Następnie, w latach 1990-1996, pełnił funkcję dyrektora Instytutu Nawigacji Morskiej. Jednocześnie prowadził badania naukowe, których wiodącą tematyką były zagadnienia wyznaczania i kształtowania dróg wodnych. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w roku 1992 na Wydziale Hydrotechniki Politechniki Gdańskiej. W tym samym roku został zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Zakładzie Inżynierii Ruchu Morskiego na Wydziale Nawigacyjnym.

Swoją działalność zawodową i naukową związał od początku z morzem. Przeszedł wszystkie szczeble kariery zawodowej od praktykanta pokładowego przez kolejne stopnie marynarskie, a następnie oficerskie na statkach polskich i obcych bander. Po uzyskaniu dyplomu kapitana żeglugi wielkiej w roku 1989 był zatrudniany na stanowisku kapitana. Poznał trudy zawodu marynarza, pracując na statkach rybackich i towarowych na morzach i oceanach całego świata, w tym na bardzo trudnych nawigacyjnie akwenach – Morzu Beringa, Falklandach czy Morzu Północnym. Były to często długie wyczerpujące kontrakty, w wielu wypadkach bez zawijania do portów, wymagające hartu ducha, wytrzymałości, umiejętności współpracy z ludźmi i zarządzania zespołem. Przez wiele lat łączył pracę zawodową na morzu z pracą naukową na Uczelni. Zdobyte doświadczenie zawodowe, zainteresowanie nowymi obszarami badawczymi oraz gotowość stawiania czoła wyzwaniom zaowocowały zdobywaniem kolejnych stopni naukowych ukoronowanych uzyskaniem tytułu naukowego profesora.  

Swoją pasją naukową potrafił „zarazić” młodszych współpracowników. Zbudował liczny i mocny naukowo zespół badawczy, z którym realizował i realizuje projekty badawcze, a następnie skutecznie je wdraża.

W roku 1996 Profesor został wybrany rektorem Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie. Funkcję tą pełnił przez dwie kadencje do roku 2002. W tym samym roku, w uznaniu dorobku naukowego, Dostojny Laureat uzyskał z rąk Prezydenta RP tytuł naukowy profesora. Od roku 2002 jest zatrudniony na stanowisku profesora zwyczajnego. W wyborach w roku 2008 profesor Stanisław Gucma został po raz trzeci wybrany na rektora naszej Uczelni. Funkcję tę pełnił przez dwie kadencje - do roku 2016. Obecnie jest pracownikiem Katedry Symulacji Morskich na Wydziale Nawigacyjnym.

Łącznie funkcję rektora pełnił przez cztery kadencje, podejmując działania mające na celu rozwój uczelni, uwzględniające zarówno aktualne jak i przyszłe zapotrzebowanie na wysoko kwalifikowaną kadrę dla gospodarki morskiej. W tym czasie uruchomiono nowe kierunki studiów i specjalności. Rozbudowano znacząco infrastrukturę badawczą i dydaktyczną uczelni, w tym m.in. pozyskano tereny i wybudowano Dom Pracy Twórczej i Morski Ośrodek Szkoleniowy w Świnoujściu, rozpoczęto budowę Ośrodka Szkoleniowego Rybołówstwa Bałtyckiego, utworzono Morski Ośrodek Szkoleniowy w Kołobrzegu, pozyskano obiekty i tereny po Zespole Szkół Technicznych i Morskich w Szczecinie dla potrzeb budowy nowych pomieszczeń dydaktycznych i laboratoriów Wydziału Mechanicznego. Istotne z punktu widzenia kształcenia przyszłych oficerów floty handlowej było pozyskanie funduszy i wprowadzenie do eksploatacji statku szkolno-badawczego Nawigator XXI. Utworzono wysoko specjalizowane Centrum Inżynierii Ruchu Morskiego oraz Centrum szkoleniowe LNG. Wybudowano i zmodernizowano szereg laboratoriów.
Zapalony myśliwy, miłośnik zwierząt oraz pasjonat historii interesujący się przede wszystkim historią wojen, w tym zwłaszcza przebiegiem drugiej wojny światowej. 

Uroczystość wręczenia tytułu

Senat Politechniki Morskiej w Szczecinie,  uchwałą z dnia 20 marca 2024r., po zapoznaniu się z opiniami recenzentów, prof. dr. hab. inż. kpt. ż.w. Adama Weintrita oraz prof. dr. hab. inż. Wojciecha Wawrzyńskiego oraz opinią Senatu Uniwersytetu Morskiego w Gdyni i Senatu Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, w uznaniu wybitnych zasług dla wyższego szkolnictwa morskiego, w szczególności w zakresie pionierskich badań inżynierii ruchu morskiego oraz doceniając zaangażowanie w rozwój Politechniki Morskiej w Szczecinie, zdecydował o nadaniu prof. dr. hab. inż. kpt. ż.w. Stanisławowi Gucmie tytułu doktora honoris causa Politechniki Morskiej w Szczecinie.

Tytuł wręczony został podczas posiedzenia Senatu PM 13 czerwca 2024 r. Profesor, wybitna osobowość, człowiek cieszący się autorytetem i uznaniem zarówno w Polsce, jak i zagranicą, otrzymał drugi w historii uczelni tytuł doktora honoris causa.

- To dla mnie, rektora Politechniki Morskiej w Szczecinie, następcy czcigodnego Jubilata, zaszczyt być częścią tak ważnego wydarzenia. Niech będzie ono wyrazem uznania dla Pana niekwestionowanego autorytetu i dokonań oraz zwieńczeniem wieloletniej pracy na rzecz naszej Alma Mater - powiedział JM Rektor Politechniki Morskiej w Szczecinie Wojciech Ślączka.

Profesor zaliczany jest do grona najwybitniejszych postaci naszego życia naukowego z bogatymi osiągnięciami badawczymi, dydaktycznymi oraz organizacyjnymi. Stosowane przez niego rozwiązania koncepcyjne wdrażane są w gospodarce morskiej i przemyśle. Sam Laureat skromnie odniósł się do swoich dokonań. - To nie ja osiągnąłem te wszystkie sukcesy, a zespół, który miałem przywilej stworzyć i nim zarządzać - podkreślał.
 

- Już sam wybór na cztery kadencje wystarczyłby do nadania tego zaszczytnego tytułu - mówił, składając gratulacje, prof. Adam Weintrit. - Twój dorobek naukowy ma ogromną wartość, ponieważ większość rozwiązań Twojego autorstwa stosuje się w praktyce. Wszystkie porty od Szczecina po Gdynię noszą Twój ślad - podsumował prof. Weintrit.
 

Relacja filmowa z uroczystości