Niewiele jest na świecie krajów o rozmiarach Malty z tak bogatą i urozmaiconą historią rozciągającą się od czasów prehistorycznych aż do współczesności.
Malta zawdzięcza to głównie swojemu położeniu pośrodku Morza Śródziemnego. Przez całe wieki czyniło to z Malty ważny punkt strategiczny dla marynarek wojennych wszystkich czasów. Fenicjanie, Kartagina, Arabowie, Zakon Joannitów, Napoleon i Imperium Brytyjskie – wszyscy zostawili swoje ślady na tej wyspie, zanim uzyskała niepodległość w roku 1964.
Valletta
Znana jako umiejscowienie światowego dziedzictwa jest Valletta stolicą Malty, miastem żyjącym, pracującym, ekonomicznym i administracyjnym centrum Wyspy. Założona przez Wielkiego Mistrza Zakonu Kawalerów Maltańskich – Joannitów Jeana Parisot de La Valette a zaprojektowana przez Francesco Laparelli w roku 1566 była nowoczesnym jak na owe czasy miastem zbudowanym przez Rycerzy św. Jana – jedynym w swoim rodzaju arcydziełem baroku.
Jest to miasto przywołujące swoim istnieniem całą bogatą przeszłość Wysp, zachwycające przy zagłębieniu się w nim i dalekich wędrówkach. Idąc przez Vallettę napotkasz urocze zakątki, posągi, fontanny, a za każdym rogiem ulicy fascynujące pomniki historii. Małe, wąskie uliczki pełne są drobnych sklepików oferujących antyki, mapy, książki, obrazy i biżuterię; na przechodnia czekają piękne skwery, dziedzińce, ogrody i place gdzie można odpocząć i rozkoszować się słodką cappucino.
Katedra św. Jana
Początkowo główny kościół Zakonu, jest katedra jednym z historycznie i artystycznie najważniejszych monumentalnych budowli na Wyspie. Katedra Rycerzy św. Jana jest miejscem które trzeba koniecznie odwiedzić. Została zbudowana pomiędzy 1573 a 1577 według projektu Gerolamo Cassar, architekta Zakonu. Obraz Caravaggio „Ścięcie św. Jana” znajduje się w jednej z kaplic katedry. Stanowi katedra relikwiarz rycerzy Zakonu z których wielu – synów najznakomitszych rodów europejskich w okresie od XVI do XVIII wieku było tutaj pochowanych. Muzeum katedralne posiada unikalną kolekcję gobelinów flamandzkich, wyroby ze srebra i kościelne szaty liturgiczne.
Inne, warte odwiedzenia kościoły w Valletcie to kościół Naszej Pani Zwycięskiej uznawany za najstarszy w mieście, a także kościół Zniszczonego Okrętu św. Pawła i kościół św. Franciszka. Jak mówi legenda w roku 60 po Chrystusie okręt będącego w podróży morskiej św. Pawła rozbił się u brzegów wyspy. Św. Paweł ocalał z katastrofy i przebywał na Malcie przez pewien czas uzdrawiając chorych. Stał się patronem Wyspy.
Inne, godne zwiedzenia miejsca w Valletcie to Narodowe Muzeum Archeologiczne, Muzeum Sztuk Pięknych, Muzeum Wojny. Warto też odwiedzić Centrum Konferencyjne Morza Śródziemnego usytuowane w historycznym (1574) budynku służącym kiedyś jako szpital rycerzom Zakonu. Teatr Manoel, jeden z najstarszych w Europie zbudowany przez Wielkiego Mistrza Zakonu Manoela de Vilhena w roku 1731, pałac Wielkich Mistrzów Zakonu i wiele innych. Jak dowiemy się z mapy, Valletta jest miastem leżącym na półwyspie; otoczona fortami obronnymi i innymi miastami z którymi łączy się w obrębie portu (Grand Harbour).
Na gęsto zaludnionej Malcie ( szczegóły za chwilę) jest jeszcze dużo innych miast, a każde oferuje niezwykłe zabytki, z monumentalnymi, barokowymi kościołami na czele. Archipelag Maltański składa się z trzech wysp – Malty, Comino i Gozo, przy czym Comino jest maleńką wysepką o stosunkowo małym turystycznym znaczeniu. I tak na Malcie warta odwiedzenia jest dawna stolica Mdina słynna z odparcia Wielkiego Oblężenia wojsk tureckich w roku 1565. Na Gozo, gdzie można dopłynąć promem warta odwiedzin jest stolica wyspy – Victoria również z twierdzą i katedrą pośrodku. Roztacza się stąd wspaniały widok – dookoła błękitno – szafirowe morze, małe poletka i monumentalne gmachy barokowych, podobnie jak na Malcie, kościołów. Daleko na wschodzie widać Maltę. Zresztą cieśnina łącząca obie wyspy jest bardzo wąska i wygodny prom samochodowo – osobowy pokonuje ją w około pół godziny.
Północno – zachodnie brzegi Malty oferują piękne piaszczyste plaże których, uczciwie mówiąc, nie jest zbyt wiele. Króluje tu Golden Bay – Złota Zatoka, a amatorzy nurkowania znajdą pole do popisu w czystej lazurowej wodzie omywającej skały i groty najmniejszej wysepki – Comino.
Garść danych
Wyspy Maltańskie usytuowane są pośrodku Morza Śródziemnego, około 100 kilometrów na południe od Sycylii i 290 km na północ od kontynentu afrykańskiego. Z Sycylii w sezonie można dostać się na Maltę szybkim pasażerskim katamaranem w około 90 minut. Powierzchnia Malty to 390 km kw., Gozo 65 km, a Comino 2,5 km.kw. Są Wyspy jednym z najstarszych znanych w basenie Morza Śródziemnego ośrodków cywilizacji – około 5000 lat przed Chrystusem. Ludność zamieszkująca Wyspy w liczbie około 380 tys obywateli jest jednolitym narodem o własnej tożsamości i języku. Ten oficjalny – obok angielskiego język maltański kształtował się przez wieki pod wpływem różnych nacji zawiadujących Wyspami i dzisiaj przypomina trochę arabski i turecki. Duża część mieszkańców Wysp posługuje się także językiem włoskim ze względu na położenie geograficzne i bliskość Półwyspu Apenińskiego, a także stały kontakt z włoskim radiem i telewizją. 97% mieszkańców wyznaje katolicyzm, przy czym sprawy religii są tu traktowane bodajże najpoważniej w Europie. Tak jak nigdzie indziej liczne kościoły są tutaj pełne wiernych. Jednak o tolerancji religijnej świadczy fakt istnienia w Valletcie stosunkowo nowego, dużego meczetu wraz z biblioteką przeznaczoną dla mniejszości wyznającej islam. W centrum Valletty jest także katedra anglikańska. Na Wyspach ruch jest lewostronny – to pozostałość po Anglikach, jako że Wyspy uzyskały niepodległość dopiero w roku 1964 stając się członkiem Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Te pozostałości oprócz wspomnianego już języka angielskiego jako drugiego oficjalnego w państwie to także, na przykład, liczne i czyste... toalety, których jak wiadomo nie brak w Zjednoczonym Królestwie w przeciwieństwie do niektórych krajów europejskich. Oficjalną walutą był lir maltański wartości około 10 złotych dzielący się na 100 centów(obecnie już euro) Podczas posługiwania się językiem angielskim, zwłaszcza wobec przybyszów i w lepszych sklepach walutę określało się jako funty. Doskonałą komunikację na Wyspach zapewniają autobusy często kilkudziesięcioletnie ale nad podziw sprawne. Najdalszy dystans na Malcie to jednak tylko 27 km w linii prostej odpowiednio powiększony zawijasami wąskich uliczek prawie nieprzerwanej zabudowy. Cena biletu 15 – 20 centów. Na wyspę Gozo pływają nowoczesne maltańskiej budowy promy pasażersko – samochodowe. W stolicy kraju – Valletcie znajdują się budynki rządowe, ambasady i wszystkie inne jak w każdej stolicy. Ustrój Malty to demokracja parlamentarna z premierem i gabinetem ministrów. Parlament składa się z 65 członków i jest wybierany raz na 5 lat. Prezydent Republiki reprezentuje jedność Narodu.
Zakon Kawalerów Maltańskich
Szpitalny zakon rycerski nazywany pierwotnie Zgromadzeniem czy też Wspólnotą św. Jana powstał podczas pierwszej krucjaty przed zdobyciem Jerozolimy w 1099 roku. Zgromadzenie prowadziło hospicjum i szpital dla wiernych i pielgrzymów do Ziemi Świętej. Z czasem zajęło się także obroną pielgrzymów i papieska bulla z 1113 roku potwierdziła powstanie Zakonu i -między innymi – zadanie obrony Królestwa Jerozolimy. Po upadku Królestwa zakon Joannitów przeniósł się na Cypr, a w 1309 po zdobyciu wyspy Rodos założył tam własne państwo. W 1530 Zakon wyparty z Rodos przez wojska tureckie przeniósł się na Maltę, gdzie pozostaje po dziś dzień.
Polscy Kawalerowie Maltańscy w liczbie ok. 150 członków zajmują się działalnością charytatywną w zakresie lecznictwa i medycyny poprzez Fundację św. Jana Jerozolimskiego „Pomoc Maltańska”, która działa w Warszawie na Saskiej Kępie pod przewodnictwem ks. Mikołaja Radziwiłła.
Valletta
Znana jako umiejscowienie światowego dziedzictwa jest Valletta stolicą Malty, miastem żyjącym, pracującym, ekonomicznym i administracyjnym centrum Wyspy. Założona przez Wielkiego Mistrza Zakonu Kawalerów Maltańskich – Joannitów Jeana Parisot de La Valette a zaprojektowana przez Francesco Laparelli w roku 1566 była nowoczesnym jak na owe czasy miastem zbudowanym przez Rycerzy św. Jana – jedynym w swoim rodzaju arcydziełem baroku.
Jest to miasto przywołujące swoim istnieniem całą bogatą przeszłość Wysp, zachwycające przy zagłębieniu się w nim i dalekich wędrówkach. Idąc przez Vallettę napotkasz urocze zakątki, posągi, fontanny, a za każdym rogiem ulicy fascynujące pomniki historii. Małe, wąskie uliczki pełne są drobnych sklepików oferujących antyki, mapy, książki, obrazy i biżuterię; na przechodnia czekają piękne skwery, dziedzińce, ogrody i place gdzie można odpocząć i rozkoszować się słodką cappucino.
Katedra św. Jana
Początkowo główny kościół Zakonu, jest katedra jednym z historycznie i artystycznie najważniejszych monumentalnych budowli na Wyspie. Katedra Rycerzy św. Jana jest miejscem które trzeba koniecznie odwiedzić. Została zbudowana pomiędzy 1573 a 1577 według projektu Gerolamo Cassar, architekta Zakonu. Obraz Caravaggio „Ścięcie św. Jana” znajduje się w jednej z kaplic katedry. Stanowi katedra relikwiarz rycerzy Zakonu z których wielu – synów najznakomitszych rodów europejskich w okresie od XVI do XVIII wieku było tutaj pochowanych. Muzeum katedralne posiada unikalną kolekcję gobelinów flamandzkich, wyroby ze srebra i kościelne szaty liturgiczne.
Inne, warte odwiedzenia kościoły w Valletcie to kościół Naszej Pani Zwycięskiej uznawany za najstarszy w mieście, a także kościół Zniszczonego Okrętu św. Pawła i kościół św. Franciszka. Jak mówi legenda w roku 60 po Chrystusie okręt będącego w podróży morskiej św. Pawła rozbił się u brzegów wyspy. Św. Paweł ocalał z katastrofy i przebywał na Malcie przez pewien czas uzdrawiając chorych. Stał się patronem Wyspy.
Inne, godne zwiedzenia miejsca w Valletcie to Narodowe Muzeum Archeologiczne, Muzeum Sztuk Pięknych, Muzeum Wojny. Warto też odwiedzić Centrum Konferencyjne Morza Śródziemnego usytuowane w historycznym (1574) budynku służącym kiedyś jako szpital rycerzom Zakonu. Teatr Manoel, jeden z najstarszych w Europie zbudowany przez Wielkiego Mistrza Zakonu Manoela de Vilhena w roku 1731, pałac Wielkich Mistrzów Zakonu i wiele innych. Jak dowiemy się z mapy, Valletta jest miastem leżącym na półwyspie; otoczona fortami obronnymi i innymi miastami z którymi łączy się w obrębie portu (Grand Harbour).
Na gęsto zaludnionej Malcie ( szczegóły za chwilę) jest jeszcze dużo innych miast, a każde oferuje niezwykłe zabytki, z monumentalnymi, barokowymi kościołami na czele. Archipelag Maltański składa się z trzech wysp – Malty, Comino i Gozo, przy czym Comino jest maleńką wysepką o stosunkowo małym turystycznym znaczeniu. I tak na Malcie warta odwiedzenia jest dawna stolica Mdina słynna z odparcia Wielkiego Oblężenia wojsk tureckich w roku 1565. Na Gozo, gdzie można dopłynąć promem warta odwiedzin jest stolica wyspy – Victoria również z twierdzą i katedrą pośrodku. Roztacza się stąd wspaniały widok – dookoła błękitno – szafirowe morze, małe poletka i monumentalne gmachy barokowych, podobnie jak na Malcie, kościołów. Daleko na wschodzie widać Maltę. Zresztą cieśnina łącząca obie wyspy jest bardzo wąska i wygodny prom samochodowo – osobowy pokonuje ją w około pół godziny.
Północno – zachodnie brzegi Malty oferują piękne piaszczyste plaże których, uczciwie mówiąc, nie jest zbyt wiele. Króluje tu Golden Bay – Złota Zatoka, a amatorzy nurkowania znajdą pole do popisu w czystej lazurowej wodzie omywającej skały i groty najmniejszej wysepki – Comino.
Garść danych
Wyspy Maltańskie usytuowane są pośrodku Morza Śródziemnego, około 100 kilometrów na południe od Sycylii i 290 km na północ od kontynentu afrykańskiego. Z Sycylii w sezonie można dostać się na Maltę szybkim pasażerskim katamaranem w około 90 minut. Powierzchnia Malty to 390 km kw., Gozo 65 km, a Comino 2,5 km.kw. Są Wyspy jednym z najstarszych znanych w basenie Morza Śródziemnego ośrodków cywilizacji – około 5000 lat przed Chrystusem. Ludność zamieszkująca Wyspy w liczbie około 380 tys obywateli jest jednolitym narodem o własnej tożsamości i języku. Ten oficjalny – obok angielskiego język maltański kształtował się przez wieki pod wpływem różnych nacji zawiadujących Wyspami i dzisiaj przypomina trochę arabski i turecki. Duża część mieszkańców Wysp posługuje się także językiem włoskim ze względu na położenie geograficzne i bliskość Półwyspu Apenińskiego, a także stały kontakt z włoskim radiem i telewizją. 97% mieszkańców wyznaje katolicyzm, przy czym sprawy religii są tu traktowane bodajże najpoważniej w Europie. Tak jak nigdzie indziej liczne kościoły są tutaj pełne wiernych. Jednak o tolerancji religijnej świadczy fakt istnienia w Valletcie stosunkowo nowego, dużego meczetu wraz z biblioteką przeznaczoną dla mniejszości wyznającej islam. W centrum Valletty jest także katedra anglikańska. Na Wyspach ruch jest lewostronny – to pozostałość po Anglikach, jako że Wyspy uzyskały niepodległość dopiero w roku 1964 stając się członkiem Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Te pozostałości oprócz wspomnianego już języka angielskiego jako drugiego oficjalnego w państwie to także, na przykład, liczne i czyste... toalety, których jak wiadomo nie brak w Zjednoczonym Królestwie w przeciwieństwie do niektórych krajów europejskich. Oficjalną walutą był lir maltański wartości około 10 złotych dzielący się na 100 centów(obecnie już euro) Podczas posługiwania się językiem angielskim, zwłaszcza wobec przybyszów i w lepszych sklepach walutę określało się jako funty. Doskonałą komunikację na Wyspach zapewniają autobusy często kilkudziesięcioletnie ale nad podziw sprawne. Najdalszy dystans na Malcie to jednak tylko 27 km w linii prostej odpowiednio powiększony zawijasami wąskich uliczek prawie nieprzerwanej zabudowy. Cena biletu 15 – 20 centów. Na wyspę Gozo pływają nowoczesne maltańskiej budowy promy pasażersko – samochodowe. W stolicy kraju – Valletcie znajdują się budynki rządowe, ambasady i wszystkie inne jak w każdej stolicy. Ustrój Malty to demokracja parlamentarna z premierem i gabinetem ministrów. Parlament składa się z 65 członków i jest wybierany raz na 5 lat. Prezydent Republiki reprezentuje jedność Narodu.
Zakon Kawalerów Maltańskich
Szpitalny zakon rycerski nazywany pierwotnie Zgromadzeniem czy też Wspólnotą św. Jana powstał podczas pierwszej krucjaty przed zdobyciem Jerozolimy w 1099 roku. Zgromadzenie prowadziło hospicjum i szpital dla wiernych i pielgrzymów do Ziemi Świętej. Z czasem zajęło się także obroną pielgrzymów i papieska bulla z 1113 roku potwierdziła powstanie Zakonu i -między innymi – zadanie obrony Królestwa Jerozolimy. Po upadku Królestwa zakon Joannitów przeniósł się na Cypr, a w 1309 po zdobyciu wyspy Rodos założył tam własne państwo. W 1530 Zakon wyparty z Rodos przez wojska tureckie przeniósł się na Maltę, gdzie pozostaje po dziś dzień.
Polscy Kawalerowie Maltańscy w liczbie ok. 150 członków zajmują się działalnością charytatywną w zakresie lecznictwa i medycyny poprzez Fundację św. Jana Jerozolimskiego „Pomoc Maltańska”, która działa w Warszawie na Saskiej Kępie pod przewodnictwem ks. Mikołaja Radziwiłła.