Przejdź do treści

Ustawienia dostępności

Rozmiar czcionki
Wysoki kontrast
Animacje
Kolory

Tryb ciemny włączony na podstawie ustawień systemowych.
Przejdź do , żeby zmienić ustawienia.

Godło Polski: orzeł w złotej koronie, ze złotymi szponami i dziobem, zwrócony w prawo logo-sygnet Politechniki Morskiej w Szczecinie - głowa gryfa, elementy kotwicy i sygnatura PM Politechnika Morska w Szczecinie

Unia Europejska

Od dawna już w Szkocji dojrzewała idea połączenia żeglownym kanałem morskiego wybrzeża wschodniego z zachodnim. Zamierzano tu również wykorzystać naturalne drogi wodne.

Budowę kanału Forth & Clyde rozpoczęto 10 czerwca 1768 roku. Kanał oddano do użytku po 22 latach; w międzyczasie brak funduszy powodował czasem całkowite wstrzymanie prac.
Kanał o długości 110 kilometrów brał swój początek na rzece Carron, dopływie rzeki Forth wpadającej do morza w okolicy miasta Grangemouth (niedaleko Edynburga) i dochodził do rzeki Clyde w  Bowling (okolice Glasgow). Kanał intensywnie wykorzystywany do transportu surowców przemysłowych oraz gotowych produktów przebiegał przez uprzemysłowione tereny środkowej Szkocji skąd za jego pośrednictwem wysyłano produkty na cały świat. Po około 100 latach działalności Kanał stracił na znaczeniu nie mogąc sprostać konkurencji kolei żelaznej.

Bezpośrednie połączenie stolicy Szkocji – Edynburga i ważnego ośrodka przemysłowego – Glasgow stało się możliwe dzięki wybudowaniu innego kanału – The Union Canal, który został oddany do użytku w roku 1822. Budowa zajęła 4 lata i była szczytem osiągnięć ówczesnej techniki: na całej jego długości – 50 km – nie było ani jednej śluzy. (Kanał F&C miał ich co najmniej 16!) Początkowo kanał był przeznaczony do transportu węgla do centrum Edynburga. Połączenie go z kanałem Forth & Clyde umożliwiło śródlądową komunikację towarową i pasażerską pomiędzy obydwoma miastami. Kanały jako przemysłowa arteria komunikacyjna ostatecznie straciły na znaczeniu w roku 1921 lecz zostały następnie odrestaurowane i obecnie  stanowią tereny wypoczynku  i rekreacji.

Obydwa kanaly dzieli znaczna różnica poziomów. Połączone zostały systemem śluz, których pokonanie i “wywindowanie się “ na wysokość Kanalu Union – prawie 50 metrów (150 stóp) zabierało przewoźnikom cały dzień. Paradoksalnie dopiero w XXI wieku rozwiązano ten problem z należnym nowemu stuleciu rozmachem.  W okolicach miasta Falkirk wybudowano monumentalną (jedyną taką na świecie wg. przewodnika) konstrukcję – The Falkirk Wheel – unikalny podnośnik dla barek pasażerskich i jachtów motorowych pozwalający na bezkolizyjną przeprawę z jednego kanału do drugiego. Na górze kanał Union biegnący z Edynburga za pośrednictwem śluzy przeprowadzony jest długim na 180 metrow tunelem w stronę akweduktu umieszczonego na potężnych podporach. Nad tunelem na wysokości ponad 16 metrów (50 stop) biegnie linia kolejowa Glasgow - Edynburg, a także... część Wału cesarza Antoniusza zbudowanego 20 lat po słynnym Murze (Wale) Hadriana i wyznaczającego północne rubieże Cesarstwa Rzymskiego. Awedukt  o długości 100 metrów kończy się napełnionym wodą basenem - platformą, będącą integralną częścią akweduktu – kanału. Wokoło rozciąga się przepiękny widok na dolinę rzeki i pasmo niewysokich gór na horyzoncie stanowiących przedmurze masywu Grampian i szkockiego Highlandu. Na dole, również za pośrednictwem śluzy barki przepływają  z kanału F&C do dolnej platformy podnośnika. Platforma - zbiornik z barką lub barkami  o ciężarze do 300 ton unosi się w przeciągu 15 minut na wysokość  górnego akweduktu - ponad 37 metrów (115 stop). Jednocześnie zbiornik z barkami będący u góry opuszcza się w dół. W związku z doskonałym wyważeniem obydwu platform energia elektryczna zużyta do przeprowadzenia całej operacji równa się poborowi energii... 15 czajnikow  elektrycznych.

Kanałami pływają oprócz jachtów motorowych oryginalne barki pasażerskie, maleńkie (z uwagi na gabaryty śluz) i przypominające trochę statki dla krasnoludków. Jest możliwość wypożyczenia takiej barki, gdzie zapewniony jest,  w zależności od potrzeb – „wikt  i opierunek” dla kilku osób, jak również odbycia podroży kanałami włącznie z “przesiadką” z jednego kanału na drugi słynnym podnośnikiem. Barki są o napędzie mechanicznym, spalinowym. Dawniej testowano tu pierwszy szkocki parowiec śródlądowy “Charlotte Dundas”, którego replikę oglądać teraz można nieopodal Falkirk Wheel. Napęd parowy wypierał już wtedy... konny. Obecne ścieżki rowerowe wzdłuż kanałów to bowiem nic innego jak drogi dla koni ciągnących barki. U podnóża wielkiego “Koła Falkirk” (dosł.) usytuowanego  w pięknej dolinie znajduje się spory staw, centrum informacji turystycznej i kasy biletowe  w stylowym półkolistym budynku. Można tu zjeść, odpocząć,  a także obejrzeć model podnośnika z objaśnieniami o jego funkcjonowaniu. Jest więc to duża atrakcja turystyczna, która ożywiła zapomniane kanały i – jak widać – opłaca się!

Przeglądarka Internet Explorer nie jest wspierana

Zalecamy użycie innej przeglądarki, aby poprawnie wyświetlić stronę